Światowy Dzień Walki z AIDS

 

Na świecie żyje blisko 38 mln osób zakażonych HIV. To liczba zbliżona do liczebności populacji Polski. Codziennie około 6 tys. mieszkańców naszego globu zakaża się HIV, a około 4,5 tys. umiera z przyczyn związanych z HIV/AIDS.

Co roku 1 grudnia świat jednoczy się, aby okazać wsparcie osobom żyjącym z HIV i chorym na AIDS.

Symbolem tego dnia jest Czerwona Kokardka, obecna w przestrzeni publicznej, prasie, w Internecie. Każdy, kto solidaryzuje się z osobami zakażonymi HIV i chorymi na AIDS tego dnia przypina Czerwoną Kokardkę.

 

AIDS to choroba nazywana upośledzeniem odporności o charakterze nabytym, której skrót (AIDS) bierze się od pierwszych liter nazwy angielskiej: (A)cquired (I)mmune (D)eficiency (S)yndrome. Cały świat niepokoi się tym jak szybko wzrasta zachorowanie na AIDS. Postępy w medycynie pomagają zrozumieć mechanizmy zakażenia, sposoby rozwoju choroby, ale skuteczność w jej zapobieganiu jest zróżnicowana w różnych grupach zwiększonego ryzyka.

 

Za zakażenie wirusem AIDS odpowiedzialny jest chorobotwórczy czynnik niedoboru odporności (HIV). Wyodrębniono dwa rodzaje wirusa:

1. HIV-1 - pojawia się częściej m.in. w Ameryce Północnej i Europie, 
2. HIV-2 rozwijający się głównie w Afryce i Azji.

Wirus HIV łatwo ulega inaktywacji w trakcie suszenia lub ogrzewania przy użyciu różnego rodzaju substancji chemicznych czy środków zawierających chlor. Pozostałe czynniki wpływające na występowanie się AIDS to:

1. Zakażenie AIDS następuje głównie w wyniku zakażenia krwi np. przez wstrzyknięcie lub przetoczenie krwi osoby zakażonej - narkomani przyjmujący narkotyki drogą dożylną bądź poprzez przetoczenie środków krwiopochodnych (w Polsce dzięki ścisłej kontroli dawców aktualnie bardzo rzadka droga). 
2. Źródłem AIDS mogą być również niedokładnie odkażone nożyki do golenia, cążki czy narzędzia fryzjerskie.
3. Zakażenie wirusem HIV może nastąpić drogą wewnątrzmaciczną w trakcie porodu, podczas odbywania stosunku seksualnego lub w trakcie karmienia piersią. 
4. Zakażenie wirusem HIV łączy się również z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Dzieje się tak na skutek lepszej i łatwiejszej penetracji tkanek przez wirusa przez uszkodzoną błonę śluzową. W razie podejrzenia choroby wewnętrznej należy jak najszybciej wykonać badania, by ją wykluczyć lub rozpocząć leczenie. W ostatnich latach lekarze obserwują wzrost zachorowań na kiłę. By wykryć tę chorobę, wystarczy test diagnostyczny z apteki. 
5. Ponadto niektóre infekcje, np. zakażenie wirusem zapalenia wątroby - również mogą być przenoszone razem z wirusem HIV.

 

PAMIĘTAJ!

W codziennych kontaktach, przy braku tzw. wrót zakażenia np. pocałunek, podanie ręki, korzystanie z tych samych naczyń, kichanie, kaszel, kąpiel w basenie czy wannie oraz podróżowanie komunikacją publiczną - zarażenie AIDS jest niemożliwe.

 

Najczęstsze objawy ostrej choroby retrowirusowej to:

1. szybsza męczliwość, 
2. bóle głowy, 
3. bóle mięśni i stawów, 
4. redukcja masy ciała, 
5. przewlekłe osłabienie, 
6. zapalenie gardła, 
7. powiększenie węzłów chłonnych
8. w jamie ustnej, przełyku oraz w okolicy narządów płciowych pojawiajązmiany wrzodziejące,
9. nawracające stany podgorączkowe i gorączkowe, 
10. półpasiec, 
11. nocne pocenie się i przewlekające się biegunki.

Najbardziej charakterystycznym objawem HIV jest wysypka o charakterze plamkowo-grudkowatym, która przypomina tą diagnozowaną w przebiegu różyczki. Występuje na twarzy, tułowiu i kończynach.

Kolejnym okresem zakażenia jest faza przetrwałego uogólnionego powiększenia węzłów chłonnych, która może trwać ponad 3 miesiące. Chociaż nie występują charakterystyczne objawy, wirus HIV rozmnaża się w węzłach chłonnych, a niektóre z nich powiększają się jednocześnie z wątrobą czy śledzioną. Rozmiar węzłów chłonnych może być zróżnicowany - od tych drobnych i twardych, poprzez niebolesne lub bardzo duże i asymetryczne. Na tym etapie zakażenia wirusem są niebezpieczni dla osób zdrowych, ponieważ bardzo często nie mają pojęcia, że są zakażeni wirusem HIV.

Kolejnym etapem zakażenia wirusem HIV jest faza utajenia. Może trwać nawet 8-10 lat. W tym okresie właściwie nie występują u chorego żadne dolegliwości, osoba zakażona czuje się dobrze. W dalszym ciągu utrzymują się i rozwijają zaburzenia układu odpornościowego, które spowodowane są namnażaniem wirusa.

Gdy rozwinie się AIDS, w dalszym ciągu stężenie limfocytów sukcesywnie się zmniejsza, aż do wartości, które stanowią ryzyko zgonu. Organizm nie jest w stanie się sam bronić i powstają korzystne warunki dla ujawnienia się zakażeń, jak też nowotworów (zwykle takich, które nie poddają się leczeniu). Zdarza się również, że AIDS towarzyszą tylko objawy ogólnoustrojowe, które są skutkiem postępującego wyniszczenia organizmu, które się pogłębia.

 

Zakażenie HIV nie jest wyrokiem. Dzięki leczeniu antyretrowirusowemu (ARV) i szybkiemu wykryciu wirusa w organizmie można przeżyć długie lata. Wprowadzenie leczenia antyretrowirusowego spowodowało spadek zakaźności, spadek liczby zachorowań na AIDS oraz spadek śmiertelności z powodu AIDS w krajach rozwiniętych.

W Polsce po trzydziestu pięciu latach od wykrycia pierwszego zakażenia szacuje się, że nawet 30-35 tys. osób żyje z wirusem HIV. Duża część z tych osób nie wie o fakcie swojego zakażenia (nie zna swojego statusu serologicznego) i może nieświadomie zakażać innych.

Według danych Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny od wdrożenia badań w 1985 r. do 31 grudnia 2021 r. zakażenie stwierdzono u 28 544 osób. Niepokojącym faktem jest wykrywanie w Polsce coraz większej liczby zakażeń HIV, podczas gdy w innych krajach naszego regionu (oprócz Europy Wschodniej), liczby te sukcesywnie maleją. Również zaniepokojenie budzi fakt, że około 50% zakażeń jest wykrywanych w bardzo późnym stadium, często pełnoobjawowego AIDS.